Tijd voor teamhygiene

De manager: “Ze komen nooit met ideeën of initiatieven.” De medewerkers: “Hier zitten ze echt niet te wachten op je inbreng.” Twee tegengestelde uitspraken, maar gehoord binnen één team. Samen duiden zij in een en dezelfde richting: problemen met de teamhygiëne.. een term die relatief onbekend is. Maar de situaties waarmee de term te maken heeft zijn wel herkenbaar. Vrijwel iedereen kent persoonlijk of uit de eerste hand de onvrede van mensen, die niet (meer) het gevoel hebben te mogen samenwerken, maar dit vooral te moeten. Moeten vanwege het salaris of –vanuit een ander perspectief– omdat er zo gauw geen “betere” mensen te krijgen zijn.

Verschillende drijfveren

Persoonlijk perspectief is de rode draad in teamhygiëne. Dat zie je ook aan de teleurgestelde verbazing, die er over en weer kan heersen. Hoe kúnnen zij altijd zo zeuren over gebrek aan inbreng? Terwijl zij alle gelegenheid hebben om hun bijdrage te leveren, maar daar geen gebruik van maken. Of deze: Waarom worden wij steeds aangesproken op te weinig resultaten, terwijl de manager zelf niet duidelijk is over wat hij precies verwacht. Ja, hullie en hij daar doen zulke dingen soms. En eigenlijk is dat niet zo raar ook. Want de deelnemers aan het werkproces hebben allemaal verschillende drijfveren, allergieën en valkuilen. De ene mens hecht vooral aan prestatie, de ander aan relatie, de een aan de procedure en weer een ander aan ontplooiing en vernieuwing.

Duidelijkheid

Juist die mix aan drijfveren kan een team heel sterk maken. Maar dan moet er wel erkenning en respect zijn voor het feit dat teamleden er verschillend in kunnen zitten. Wat niet betekent dat iedereen volledig zijn gang kan gaan. In een krachtig team heerst er duidelijkheid over de mate waarin iemand zijn eigen dominante drijfveer kan volgen. Gaat iemand daarin over een grens, dan krijgt diegene dat snel te horen: “Ik merk dat je de stukken voor de vergadering niet hebt voorbereid. Dat verstoort de voortgang en maakt mij boos.” Echter, zo verfrissend kan onderling alleen worden gesproken als er een fundament van wederzijds vertrouwen is waarbinnen de betrokkenen weten dat de werkrelaties dit aankunnen.  

Preventief onderhoud

Meer dan eens wordt gedacht dat de werkrelaties niet bestand zijn tegen het bespreekbaar maken van hoe elke deelnemer het gedrag van anderen beleeft. Ergernissen over houding, gedrag en prestaties komen dan niet aan bod. Over en weer vermijdt men om concreet te worden over gezamenlijke ambities en behaalde resultaten. Ongeveer zoals soms een machine niet meer uit elkaar wordt gehaald voor onderhoud. Want wie weet wat je allemaal tegenkomt; het ding is zo vervuild. Juist als er zo over de machine gedacht wordt, is ingrijpend onderhoud geboden. Maar beter nog dan ingrijpend onderhoud is preventief onderhoud.

Werkrelaties zuiver houden

Vertaald naar team- of organisatieniveau zou iemand er dus op moeten toezien, dat de werkrelaties zuiver blijven. Iemand die er voor zorgt dat er in alle rust en vriendelijkheid periodiek ruimte is om knelpunten bespreekbaar te maken en op te lossen, constructieve feedback te geven en te ontvangen en daar iets mee te doen. Zodat onuitgesproken verwachtingen, teleurstellingen en aannames niet ophopen en een eigen leven gaan leiden. Vervuiling in werkrelaties ontstaat door kortaf zijn, niet-delen van informatie, ongeduld, onbedoeld op elkaars tenen staan of te lange tenen hebben, vergeten van schouderklopjes, taboebehandeling van ongewenste resultaten… genoeg te doen dus qua onderhoud. Vraag: wie zorgt ervoor dat dit gebeurt? Bij voorkeur iemand die zich makkelijk verplaatst in verschillende drijfveren en die zonder oordeel ieders gedrag kan belichten. Sommige organisaties zijn al gezegend met leidinggevenden die hier goed in zijn. Voor leidinggevenden, die begrijpen dat preventief onderhoud niet hun sterke punt is, is er goed nieuws: teamhygiëne kan je laten faciliteren.

Heeft u vragen? Stel ze hier.