Wat heb ik nou eigenlijk de hele dag gedaan?
Het resultaat is niet wat je had willen opleveren. Is dat het gevolg van oorzaken vooral buiten of voornamelijk binnen jezelf? Een feitelijk antwoord hierop is niet zo makkelijk te krijgen. Want de meeste mensen zijn gehinderd door (en ook gezegend met) een zogeheten ‘zelfbedieningstendens’. Dat is de neiging om uitsluitend oorzaken aan te wijzen die gunstig zijn voor het zelfbeeld; althans niet ongunstig voor het zelfbeeld.
Zelfbescherming
Op deze manier worden prettige gebeurtenissen gezien als het gevolg van dingen die we bewust hebben gezegd of gedaan. Vervelende gebeurtenissen daarentegen zijn het resultaat van oorzaken buiten onszelf. Dat zijn dingen die buiten onze schuld gebeuren. Deze manier van naar buiten kijken, heeft een aantrekkelijk zelfbeschermingseffect. En ook wel een psychologisch nuttig effect: degene die niet voldoende resultaat leverde, blijft toch gemotiveerd om een volgende klus te gaan doen.
Aangeleerde hulpeloosheid
Motivatie is belangrijk, maar compenseert niet een tekort aan kwaliteit. Als mensen individueel niet aan hun afspraken gehouden kunnen worden, zakken standaarden en criteria steeds verder weg. Er zijn immers altijd wel anderen in het spel en “dus” oorzaken voor de mislukking. Een fixatie op oorzaken van buiten kan zich ook ontwikkelen tot een vast geloof nergens invloed op te hebben. Deze houding, bekendstaand als ‘aangeleerde hulpeloosheid’, kenmerkt zich door gedrag dat steeds meer reactief, passief, of agressief (verdedigend) is.
EHBOR
Om de neerwaartse gang van de productiviteit en resultaten en van de werksfeer en onderlinge verhoudingen te keren, is Eerste Hulp Bij Ongelukkige Resultaten nodig. Deze komt in de vorm van een aantal eenvoudige reflectievragen die helpen de blik ook naar binnen te keren. Bijvoorbeeld:
- Wat is het ongelukkige resultaat wat ik niet wil, maar wel heb?
- Wat doe ik en wat zeg ik; en waar heb ik gelijk over?
- Hoe belemmert dit verandering en verbetering?
- Waar gaat dit ten koste van?
- Wat is mijn behoefte?
- Waarvoor ben ik bereid te zorgen?
Rol voor leidinggevenden
Wie aan de gang gaat met deze vragen, stelt zich kwetsbaar op. Deze keuze voor kwetsbaarheid, spreekt niet vanzelf. Vooral niet in een omgeving waar het zichzelf kwetsbaar opstellen ongebruikelijk of zelfs ronduit gevaarlijk is. Met name hier bewijzen leidinggevenden alle betrokkenen een grote dienst door het voortouw te nemen en de oorzaak van ongelukkig resultaat te zoeken in zichzelf.
5 Tips voor productieve werkgewoontes.
Klik hier voor informatie over Persoonlijke coaching.
Bekijk een overzicht van alle CiEP-trainingen.
Heb je vragen? Stel ze hier.