Het Nieuwe Werken in 2012: Focussen op waardigheid

Door: Sjors Janssen, CiEP-coach

Soms wordt mij gevraagd: doen wij er goed aan Het Nieuwe Werken (HNW) te introduceren in onze organisatie? Een vraag die meestal wordt gesteld vanuit een waardeoriëntatie, waarbij (steeds hogere) targets halen en elkaar daarop afrekenen centraal staan. Een waardeoriëntatie ook van: vertrouwen is goed, maar controle is beter. De organisatie en haar doelstellingen vragen daar immers om… HNW verhoudt zich mijns inziens niet goed met deze waardeoriëntatie. Als dat dus het geval is, luidt mijn advies: niet doen!

Het is mij de afgelopen jaren duidelijk geworden, dat het bij HNW in de kern niet gaat om het efficiënter inrichten van een gebouw met dito werkplekken (BRICKS) en state of the art ICT ter ondersteuning van de (virtuele) werkprocessen (BYTES). Het gaat veel meer over de vraag hoe medewerkers en managers zich aan elkaar kunnen (blijven) verbinden op basis van hun persoonlijke integriteit, persoonlijke verantwoordelijkheid, persoonlijk leiderschap en open communicatie vanuit onderling vertrouwen en respect (BEHAVIOUR).

DUS:
Van controle is goed, naar vertrouwen is beter.
Van (samen)werken op basis van nut naar (samen)werken op basis van waardigheid.

MAAR:  Kan dat?

Toen ik een jongetje was, hadden wij niet, zoals nu, de beschikking over een radio, tv, pc, dvd, wasmachine, auto. Toch misten wij niets: wij hadden elkaar. Ik speelde veel buiten. Had het gevoel dat het goed was zoals het was. In al haar waardigheid.

Later, op school, universiteit en eerste baantje, leerde ik rekenen, winnen, verliezen, concurreren, redeneren, onderzoeken, analyseren, argumenteren, functioneren. Ik leerde dat organisaties ‘noodzakelijk’ zijn voor ‘ons welzijn’. Dat je organisaties ook steeds moet verbeteren en veranderen en ‘schitterend’ moet maken. En dat Leiders, Directeuren en Managers ervoor zorgen dat ‘medewerkers’ dat doen. En dat daar strategieën en ‘best practices’ voor zijn, en steeds meer adviseurs die daarin Masters zijn. In al hun nuttigheid.

De vraag doemt op: zijn waardigheid en nuttigheid verenigbaar?

Zijn zaken als in rust zijn, eerbiedig leven, aandachtig zijn, vreugdevol genieten, zorgzaam zijn enzovoorts te verenigen met werken, onderzoeken, structureren, concurreren, onderscheiden, managen, besturen, leiden?

Dit is wel wat veel mensen willen, die in organisaties werken. Dat bedoelen ze als ze aan ons, consultants, coaches en trainers vragen: “Hoe kunnen wij onze organisaties ‘schitterend’ maken? Onze mensen in beweging krijgen? Het Nieuwe Werken tot een succes maken?”

Onze klanten worstelen in hun streven naar ‘het goede, het betere, het beste’ met hun verlangen naar (menselijke) waardigheid. Zij laten zich daarbij (ongewild? onbewust?) verleiden of ‘misleiden’ – door hun bazen, collega’s, opleiding, ‘de markt’, wetenschap, managementboeken, economie, techniek, de media en zelfs door hun ‘organisatieadviseurs’ en ‘coaches’! – tot steeds meer en beter van nut willen zijn! Het Nieuwe Werken daartoe inzetten zal niet werken.

Onze klanten die HNW omarmen, weten dat steeds meer en beter managen niet meer helpt. Dat het blijven denken en handelen in termen van nut een doodlopende straat is. Dat focussen op waardigheid HNW laat werken. Dat het realiseren van volwassen arbeidsrelaties, vrijheid in keuzemogelijkheden en je verantwoordelijk voelen belangrijker zijn. Dat het behandelen van een professional als een professional vooropstaat.

HNW is een instrument om als organisatie een verandering door te kunnen voeren in je identiteit, werkwijze en dienstverlening. Het is geen doelstelling en zeker geen totaaloplossing of antwoord op vragen over een nieuwe structuur of aanpak. Het is een bijdrage aan organisaties om (weer) menselijk te leren denken en handelen.

Ik wens u een waardig 2012!

PS. In de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens is waardigheid geen plicht, maar een grondrecht. Iets wat ieder mens vanaf de geboorte heeft.