Werkdruk voorkomen en verhelpen
“Stress is in meer of mindere mate een aanwezige factor in mijn professionele leven. Dat is van invloed op mijn werkplezier.”
Uit een eerdere poll via onze nieuwsbrief stemde 58% van de respondenten in met bovenstaande stelling. 58% erkent het belang van op het werk werkdruk te voorkomen en ook thuis de basis op orde te hebben. Wat betekent dat?
Randvoorwaarden om goed te functioneren
Iedere professional is in de eerste plaats mens en pas daarna professional. Om als professional goed te kunnen functioneren zijn er allerlei randvoorwaarden nodig, zowel in de werkomgeving als thuis. In het werk valt te denken aan overzicht, regelmogelijkheden, waardering, beschikbaarheid van ondersteuning indien nodig, functionerende ICT-applicaties, duidelijkheid over werkwijzes, doelstellingen en over wat wel en niet wenselijke omgangsvormen zijn, wat kan of mag.
Energieverlies
Alles wat onvoldoende duidelijk is of belemmerend werkt, leidt de professional af of brengt hem ertoe ‘work-arounds’ te verzinnen, wat tot onnodig energieverlies leidt of zelfs werkdruk oplevert.
Als er daarbovenop ook nog allerlei factoren zijn die in de privésfeer spelen, dan zijn dat factoren die de professional nog extra bezig houden en afleiden. Denk aan problemen met (puberende) kinderen, met ziek of zeer van partner, kind of naaste familie of quarantaineverplichtingen, zorgen rond financiën of baanonzekerheid, relatieproblemen, gebrek aan motivatie of duidelijke doelstellingen, gebrek aan zelfbewustzijn, conflicten, gebrek aan tijd om dingen te doen of te ondernemen waar je energie van krijgt enzovoort.
mens-zijn èn professional in werk
Als mensen zorgen hebben die ze niet kunnen of durven te uiten, veroorzaakt dat druk en raken mensen in een vicieuze cirkel waar hun hoofd mee vol zit. We zien steeds beter de noodzaak om het taboe over werkdruk of grensoverschrijdend gedrag te doorbreken en bespreekbaar te maken. De volgende stap is dat er bewustzijn ontstaat over wat het vraagt om mens-zijn en professional zijn met elkaar te integreren op een manier die wérkt. Mijn ervaring is dat er zoveel speelt in het leven en in de hoofden van mensen, dat het nog een wonder is dat we met elkaar zoveel voor elkaar krijgen. Er is een enorme neiging om onkwetsbaar te blijven met als gevolg dat mensen vooral die dingen waar zij echt over tobben verbergen en niet delen, maar daar wel hun energie in verliezen. Waarom doen we dat?
Misschien wel omdat we de ervaring hebben dat, wanneer je je kwetsbaar opstelt, er altijd wel mensen zijn die daar een gevatte opmerking over maken of wat je zegt bagatelliseren met als gevolg dat je er wel voor waakt om je te laten kennen. Mogelijk is er ook een situatie geweest waarbij iemand die zich kwetsbaar opstelde vervolgens de eerste was die ontslag kreeg toen het economisch tij wat minder werd of aan wie een mooie opdracht niet werd gegund. Als we de werkomgeving niet als veilig ervaren voelen we ons eenzaam, niet serieus genomen en houden we onszelf achter in de communicatie binnen de organisatie. Met het risico op uitval, simpelweg omdat je dit niet eindeloos volhoudt.
Verschuiving in rol van leidinggevende
Het vele thuiswerken kan ertoe bijdragen dat mensen nog meer geïsoleerd raken en dat nog minder snel zichtbaar wordt wat er werkelijk aan de hand is. In hoeverre mogen niet alleen werkdruk maar ook andere belemmerende factoren die spelen, bespreekbaar worden? In hoeverre zijn we bereid om de verbanden te zien en daar ook naar te handelen? Met de nieuwe manieren van (thuis)werken en samenwerken verandert de rol van leidinggevenden. Konden zij eerder medewerkers van bovenaf aansturen op basis van regels en aanwezigheid, komt het er nu op aan dat zij medewerkers support geven in het omgaan met alle uitdagingen waar zij zich voor gesteld zien. En niet alleen in het werk, maar ook privé. Immers, als iemand privé niet goed in zijn vel zit, heeft dat direct gevolgen voor het professionele functioneren. En vanuit een wederzijds commitment aan elkaar en het doen van een goede job, zou het ‘normaal’ moeten zijn dat dit dan ook bespreekbaar is op het werk en niet op een vrijblijvende manier.
Deze verschuiving in de rol van de leidinggevende vereist een hoge mate van rolbewustzijn van de leidinggevende, maar ook dat hijzelf zijn basis op orde heeft, zich kwetsbaar opstelt, en bewust en liefdevol tijd en aandacht vrijmaakt voor de mensen aan wie hij leidinggeeft en die hij ondersteunt. Daarnaast vraagt het om bewustzijn en kennis over wat het is om zowel mens als professional te zijn. Waardoor de sturing in een organisatie wezenlijk verandert: niet alleen op meetbare aspecten, maar in gelijke mate ook op zichtbare en voelbare aspecten.
De rol van de leidinggevende wordt meer en meer om een werkomgeving tot stand te brengen waarin kwetsbaarheid mág en ervoor te zorgen dat daar ook functioneel mee wordt omgegaan. Immers, medewerkers kijken altijd naar het voorbeeldgedrag. Checken altijd of het gedrag van de leidinggevende overeenkomt met wat hij zegt belangrijk en waardevol te vinden. En als dat niet het geval is, trekt elke medewerker daar zijn eigen conclusies uit.
In de tijd waarin wij nu leven en werken, waarin de scheidingslijn tussen werk en privé steeds meer verdwijnt, moet een leidinggevende veel meer dan vroeger zijn toegerust om om te gaan met gedachten en emoties en om te beginnen met die van zichzelf. Hij moet in staat zijn om medewerkers ondersteuning te bieden met het op orde brengen van niet alleen hun werk, maar ook met het op orde brengen van de sturing op hun leven. Zodat zowel thuis als in het werk de basis op orde is en mensen zich fysiek, mentaal én emotioneel volop kunnen inzetten voor hun werk.