“Knechtkwaak”
Door: Gery Groen, oprichter Impulsus/CiEP
Knechtkwaak betekent zoveel als: gemor van personeel. Niet iedereen kan het zich permitteren om zo’n titel boven zijn column te zetten. Ik ook niet. Het is dan ook een citaat.
De bepaald niet ongeestige Paul Verburgt begon dit najaar een column met “Knechtkwaak”. Verburgt stelt –althans in die column– dat we klachten van medewerkers moeten zien als “achtergrondmuziek”. Hij geeft een lijst van aloude deuntjes waardoor managers zich niet van de wijs moeten laten brengen. In de lijst is onder meer opgenomen:
· Steek hier je kop boven het maaiveld en hakken ze ‘m er af!
· Ze hebben geen besef van wat hier speelt!
· Communiceren kunnen ze hier natuurlijk ook niet!
· Vind je het gek dat iedereen solliciteert!
· Die komt nooit op de werkvloer!
· Dacht je dat ze dit interesseert? Mooi niet dus!
· Ooit een manager gezien die naar ons luistert?
Natuur verandert niet
Laten we het maar toegeven: de zinsneden komen menigeen bekend voor. Managers en medewerkers. Tja, als het zo herkenbaar is en de mensen gaan toch elke dag naar hun werk, dan zal het met de ernst van de onvrede ook wel meevallen. Geklaag is de mens eigen. Stoom afblazen, het hoort erbij. Volgens de columnist hoeft een manager daarom niet aan de noodzaak van cultuurverandering te denken bij het vernemen van ‘knechtkwaak’. Klagen zit in de natuur van veel mensen. En de natuur laat zich niet veranderen.
Positie bekleden
Toch zijn er organisaties die twijfel opwerpen rond dat in wezen schrale gelijk. Dat zijn de organisaties waar medewerkers echt veel minder morren. Waar ze continu resultaten behalen die boven het gemiddelde liggen. En waar de medewerkers energie krijgen van hun prestaties. De verleiding is er om deze organisaties te beschouwen als uitzonderingen die de regel bevestigen. De gedachte dat het uitzonderingen zijn, geeft rust aan mensen die een bepaalde positie willen bekleden. Als je dan ook nog eens “knechtkwaak” zegt, dan is de positie nog eens extra onderstreept. Wat je daarmee dan waarmaakt van je functie als leider, dat is een ander verhaal.
Of functie waarmaken
En dan is er nog dit: bovengemiddeld presteren heeft per land een verschillende inhoud. Want in het ene Europese land liggen de gemiddelde productiviteitscijfers sowieso veel hoger dan in het andere. Ik vind het interessant om te zien dat in landen met hogere productiviteitscijfers, de leiders ook meer verantwoording plegen af te leggen over hun doen en laten. De aanspreekbaarheid van de managers ligt daar op een hoger niveau dan in de landen waar de managers nog helemaal het baasje zijn. Het is toch boeiend dat in ons land met zijn jaloersmakende productiviteitsscores, de manager maar beter niet hardop “knechtkwaak” kan zeggen. Onze cultuur geeft minder de ruimte aan dat soort Berlusconi’s. En daar varen we wel bij.