Een leven lang leren
CiEP-coach Sonja Baljeu, van huis uit ergonoom, is als voormalig beleidsadviseur veilig en gezond werken goed op de hoogte van wat er speelt binnen bedrijven. Een van haar specialiteiten is de aanpak van werkdruk en werkstress.
5 vragen aan CiEP-coach Sonja Baljeu
1. Een drukke periode hoeft toch niet negatief te zijn?
‘Dat klopt. Een drukke periode kan zelfs een prettige drive geven om de schouders er even flink onder te zetten. We spreken pas over werkdruk als er een disbalans ontstaat tussen de eisen die aan je gesteld worden (zoals inhoud en de context van het werk) en de mogelijkheden om het werk goed uit te voeren (zoals kennis, ervaring, zelfbewustzijn, energie en persoonlijk leiderschap). Bijvoorbeeld omdat je privésituatie tijdelijk meer aandacht vereist of omdat de drukte op het werk maar door blijft gaan.’
2.Wat is jouw eigen ervaring met (te) veel werkdruk?
‘Ik vind heel veel dingen interessant, voel mij verantwoordelijk en pak veel op. Er kwam een moment dat ik overliep, dingen begon te vergeten. Mijn planning klopte niet; ik maakte dubbele afspraken, kwam te laat of te vroeg. Mijn planning was niet realistisch meer. Ik ging dingen half doen en dat gaf onvrede. Ik had het vooral druk in mijn hoofd. Gelukkig heb ik op tijd aan de bel getrokken en ben ik dingen gaan afstoten. Ik heb moeten leren om alles netjes in te plannen, ook privéafspraken. Op basis van die planning zeg ik nu of ik iets wel of niet aanpak – in plaats van eerst ja te roepen en dan in te plannen.’
3. Waar gaat het vaak mis?
‘Werk wordt complexer, de maatschappij wordt complexer. Mensen hebben steeds meer verantwoordelijkheden en trekken ook van alles naar zich toe, vangen dingen op voor anderen. Dat is ambitieus en een nobel streven, maar ze kunnen dat niet altijd opvangen in de tijd die voorhanden is. Als we het over ‘leren’ hebben: het credo is tegenwoordig dat je je leven lang leert. Nou, er wordt van alles aangeboden, de mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen zijn eindeloos, maar nergens leer je hoe je eigenlijk het best werkt. Werken kun je leren. Werken zou je eigenlijk ook moeten leren, al is het alleen maar om zelfbehoud.’
4. Wat is nodig?
‘Dan kom ik direct tot de kern: zichtbaar maken wat je verantwoordelijkheden zijn. En: wat pak je allemaal wel en niet op. En als blijkt dat je het werk niet afkrijgt binnen de beschikbare tijd, is het tijd om prioriteiten te stellen en keuzes te maken. Nee leren zeggen – overigens een heel goede workshop voor bijvoorbeeld het onderwijs. Als je in staat bent nee te zeggen, ontstaat er ruimte voor zaken die wel van belang zijn.’
5. Wat is essentieel in het proces van leren werken?
‘Keuzes maken: wat pak ik wel op en wat laat ik liggen of stoot ik af. Het is ook misschien wel meteen het allermoeilijkst. Dit zie ik bij jonge mensen ook gebeuren. Ze willen zo graag overal aan meedoen, in alles meegaan, alles goed doen en door iedereen aardig gevonden worden, erbij horen. Zij zouden hierin veel beter begeleid moeten worden door oudere, ervaren collega’s, als een soort meester-gezelverhouding.’