Dans jij de tango met mij?
Door: Anita van Hooijdonk, CiEP-coach
Wat hebben een Argentijnse tangopaar, een vlucht vogels in V-formatie, een mast zendapparatuur van meerdere mobiele serviceproviders en een ziekenhuis met elkaar gemeen?
Het zijn allemaal voorbeelden van een geheel dat meer is dan de som der delen. De bewegingen van een man en een vrouw smelten samen tot een unieke dans waarbij leiden en volgen in elkaar overvloeien; een groep vogels verenigt zich in een specifieke formatie en kan zo met elkaar de lange en gevaarlijke tocht naar het zuiden afleggen, die het individu alleen niet kan volbrengen; het gezamenlijk gebruik van een hoge mast (schaars en kostbaar door de benodigde vergunningen) levert concurrerende telecomaanbieders niet alleen kostenvoordelen op, die zij vervolgens kunnen doorberekenen aan hun klanten, maar bovendien ook milieuwinst. Medische specialisten, al zijn ze nog zo deskundig, kunnen in hun eentje niet de operaties uitvoeren en alle andere zorg bieden waar complexe gezondheidsproblemen om vragen. Dit alles heet met een deftig woord “synergie”, van het Griekse synergia dat samenwerking betekent.
Wat is eigenlijk de waarde van synergie?
De mens als individu is nu eenmaal beperkt in wat hij kan bedenken en uitvoeren. Alternatieven en oplossingen die de persoonlijke capaciteiten en belangen overstijgen zijn een must-have bij complexe problemen, grote en riskante ondernemingen en eenmalige projecten waarvoor nog geen aanpak voorhanden is. Maar zelfs als mensen hun kennis en ervaring bundelen in een groep of organisatie wil dat niet zeggen dat er automatisch synergie uitrolt. Dat vraagt om een bewuste keuze.
Wat zegt Stephen Covey over creatieve samenwerking?
Een van de denkers over synergie is Stephen Covey, auteur van The 7 Habits of Highly Effective People en First Things First (met het bekende strategiekwadrant). In “Het 3e alternatief; Het principe van creatieve samenwerking” stelt Covey het paradigma “Ik zoek je op” voor in plaats van het paradigma “Ik verdedig mezelf tegen jou”. Jezelf zien én de ander zien als een Persoon (en niet als een Het of als een Ding), en de ander bewust opzoeken met de intentie om synergie te creëren. Andere standpunten dan die van jezelf zijn niet alleen wenselijk, maar zelfs onontbeerlijk. Als je empathisch luistert (DOEN) zodat je echt begrijpt hoe de ander de dingen ZIET, KRIJG je een veelomvattender beeld van het probleem dat een betere oplossing mogelijk maakt.
Wat werkt om synergie te creëren?
Synergie heeft niet alleen een “probleemoplossende” waarde. Het is ook een waarde die mensen motiveert in hun werk (zoals blijkt uit het waardenprofiel gebaseerd op de theorie van Clare Graves). Voor mij persoonlijk is dat in hoge mate het geval. Je zou verwachten dat synergie bij uitstek een wij-profiel is, want synergie doe je per definitie samen. En toch kan ik vanuit mijn persoonlijk leiderschap de ander opzoeken met de intentie om synergie te creëren. Mijn uitnodiging aan jou is dan: Ben je bereid om te gaan voor een alternatief dat beter is dan alles wat we tot nu toe afzonderlijk hebben bedacht? Als dat lukt is een sfeer van inspiratie en opwinding voelbaar en ontstaat er een oplossing die meetbaar werkt voor alle betrokkenen en vaak ook zichtbaar is daarbuiten. It takes two to tango, but only one to start.