Als de ruimte betoverend maar beperkt is
Onze André Kuipers bevindt zich in het ISS ruimtestation. Intermediair wijdde onlangs een artikel aan de problemen waar hij en zijn collega’s mee te maken kunnen krijgen. Een weggezweefde schroef die onvindbaar is totdat ineens ergens kortsluiting ontstaat, dat is lastig. Maar kortsluitingen tussen de astronauten onderling of doorbrandverschijnselen bij een individueel bemanningslid, ook dat moet voorkomen worden.
Het uitzicht vanuit ISS is onvergetelijk indrukwekkend. En gewichtsloosheid schijnt ook een unieke ervaring te zijn. Maar al met al doen deze zaken niets af aan het feit dat leven aan boord van ISS overeenkomsten heeft met dienst doen aan boord van een onderzeeër. Stress, ruzie, teruggetrokkenheid en depressie zijn geen onbekende verschijnselen daar boven de dampkring. Een belangrijke oorzaak is bekend: de twaalfurige werkdag van astronauten is opgedeeld in eenheden van 5 minuten. Vroeg of laat gaat zo’n strak verwachtings- en verantwoordingspatroon schuren. Dat je de vorige dag nog een orkaan van bovenaf hebt kunnen zien, maakt even minder uit.
Begeleiding en balans
Begeleiding vanaf de aarde zorgt ervoor dat de balans tussen persoonlijke energie en prestatie op orde blijft. Die begeleiding is in handen van ervaren ruimtevoorgangers. Maar ondertussen wordt er al gewerkt aan een digitale begeleider voor het werk-/leefprogramma van de astronauten. Zo’n begeleider annex takenplanner is nuttig in een ruimtestation op de maan. Want gesprekken vanaf de maan met een begeleider op aarde verlopen stroef: het radiosignaal doet er te lang over om een natuurlijk gesprek te hebben. Het is interessant waar die digitale begeleider in de toekomst allemaal op gaat letten: de stemming van de astronaut, de bereidheid tot samenwerken, de irritatiegraad per collega en de persoonlijke voorkeuren. Bijvoorbeeld eerst de lastige klussen doen en dan de makkelijke. Of juist andersom.
Mens centraal
De digitale werkbegeleider komt aan zijn informatie door het individueel afnemen van psychologische tests, door metingen van hartslag en huidweerstand, herkenning van gezichtsuitdrukkingen en spraakanalyse. Het is dus een spiegel die persoonlijk planningsadvies geeft aan degene die erin kijkt. De gedachte aan zo’n geautomatiseerd systeem zullen sommige mensen snel associëren met koele science fiction en daarom verwerpen. Maar ik ben ervoor dat deze techniek een kans krijgt om getest en verbeterd te worden. En wel om twee redenen. Deze techniek zet de mens centraal, mét al diens natuurlijke eigenschappen en beperkingen. En veroordelen doet het apparaat ook niet. Vergelijk dat eens met een baas die van een andere planeet komt.